Leczenie zeza
Na czym polega zez?
Zez (strabismus) to zaburzenie polegające na nierównoległym, nieprawidłowym ustawieniu gałek ocznych oraz wynikającej z tego nienależytej kontroli ruchu gałek ocznych na poziomie połączeń nerwowo-mięśniowych.
Ze względu na charakter zezowania wyróżniamy:
- zez jednostronny (stałe zezowanie jednego, tego samego oka),
- zez naprzemienny (zezowanie zmienne raz jednego, raz drugiego oka).
Ze względu na kierunek odchylenia gałki ocznej wyróżnia się:
- zez zbieżny (odchylenie gałki ocznej w kierunku nosa),
- zez rozbieżny (odchylenie gałki ocznej w kierunku skroni),
- zez ku górze,
- zez ku dołowi,
- zez skośny.
Jakie są najczęstsze przyczyny wystąpienia zeza?
Do najczęstszych przyczyn występowania zeza należą zaburzenia refrakcji, a także choroby gałki ocznej/oczodołu (u osób słabo widzących/niewidomych gałki oczne ustawiają się w zezie – w przypadku dzieci zbieżnym, w przypadku dorosłych rozbieżnym), choroby mięśni gałkoruchowych/nerwów unerwiających i choroby ośrodkowego/obwodowego układu nerwowego. Do czynników sprzyjających rozwojowi zeza zaliczamy też uwarunkowania genetyczne i przyczyny somatyczne o nieustalonej etiologii.
Na czym polega choroba zezowa?
Choroba zezowa to schorzenie okulistyczne wynikające z nieprawidłowego ustawienia gałek ocznych wraz z następczymi objawami, obejmującymi zaburzenia w zakresie widzenia jedno-/obuocznego.
ZEZ JEST ZAWSZE OBJAWEM PATOLOGICZNYM
Na czym polega leczenie zeza?
Po zauważeniu nieprawidłowego ustawienia oczu konieczne jest wykonanie badania okulistycznego, które pomaga zdiagnozować zeza.
Metody leczenia zeza:
Leczenie zachowawcze – prowadzące do poprawy wzroku w oku zezującym, wytworzenia fiksacji centralnej i prawidłowej lokalizacji wzrokowej poprzez:
- wyrównanie wady wzroku przy użyciu okularów bądź soczewek,
- używanie okularów/folii pryzmatycznych,
- leczenie niedowidzenia,
- rehabilitację wzrokową – ćwiczenia pleoptyczne i ortoptyczne.
Leczenie zabiegowe – ma na celu równoległe ustawienie oczu:
- podanie toksyny botulinowej do odpowiednich mięśni w celu zmniejszenia ich napięcia,
- operacje mające na celu osłabienie lub wzmocnienie wybranych mięśni chorego oka.
Najefektywniejsze leczenie zeza zwykle wymaga łączenia kilku metod. Opiera się na ścisłej współpracy opiekunów dziecka z lekarzem oraz konsekwentnego przestrzegania zaleceń. Zez ukryty zwykle nie wymaga leczenia, chyba że wywołuje dokuczliwe dolegliwości.
Przy zezie porażennym terapia opiera się na leczeniu przyczynowym wielospecjalistycznym. Niezwykle istotna jest współpraca neurologa, neurochirurga, endokrynologa, internisty i chirurga szczękowo-twarzowego. Rola okulisty sprowadza się przede wszystkim do łagodzenia objawów.
Skuteczność leczenia:
Wczesne rozpoczęcie terapii – najlepiej od razu po uwidocznieniu się anomalii stwarza szansę całkowitego wyleczenia zeza
IM MŁODSZY PACJENT I WCZEŚNIEJ ROZPOCZĘTE LECZENIE, TYM LEPSZE ROKOWANIA
Czy leczenie zeza jest możliwe u każdego pacjenta?
Leczenie zeza jest możliwe i skuteczne u wielu pacjentów, jednak jego możliwości i efektywność mogą różnić się w zależności od przyczyny problemu, wieku chorego, obecności towarzyszących problemów wzrokowych oraz typu i stopnia zeza. Istnieje kilka metod leczenia, dlatego możliwe jest dobranie odpowiedniej techniki do potrzeb pacjenta.
Specjalista dokładnie określa, czy u danej osoby można zastosować konkretną metodę. Przeprowadza kompleksową diagnostykę – podobnie jak ma to miejsce np. w przypadku zwyrodnienia plamki żółtej i innych chorób oczu. Przed rozpoczęciem leczenia często konieczne jest odbycie nawet kilku wizyt, w trakcie których planuje się dalsze kroki.